Doedelzak

Hoewel de doedelzak eigenlijk wordt gezien als een zuiver Schots instrument, is deze alles behalve Schots! In Schotland heeft dit instrument zich in de loop van de tijd echter gemanifesteerd en werd het als een Schots cultuurerfgoed opgenomen. Maar waar komt hij dan wel vandaan?

Is de doedelzak van oorsprong een Schots instrument? Vergeet het maar. De Great Highland Bagpipe is wel de meest bekende doedelzak, maar het instrument is vermoedelijke zo’n 2000 jaar voor Christus al ontstaan in India, Pakistan en Iran. Doedelzakken kwamen ook voor in het oude Egypte en Turkije. Door de tochten van Alexander de Grote kwamen de instrumenten naar het westen. In de Romeinse tijd zijn ze over heel Europa verbreid. Ze maken nog steeds onderdeel uit van de cultuur in Duitsland, Schotland, Ierland, Spanje, Servië en Albanië.

Het instrument bestaat uit een leren of kunststof zak waarin een viertal instrumenten gebonden zitten. Drie hiervan dienen als drone of bourdon, oftewel continue klinkende brompijpen. Het zijn cilindrische pijpen met een enkel riet en zijn zodoende te beschouwen als klarinetten. De melodiepijp is conisch en bevat een dubbel riet en is dus verwant aan de hobo.

Speeltechnisch bestaat het probleem dat al deze pijpen samen moeten klinken en niet rechtstreeks aangeblazen worden zodat de rieten niet met de mond te beïnvloeden zijn. De enige invloed die uit te oefenen is, is de druk waarmee in de zak geknepen wordt. Wanneer deze druk niet stabiel is, zal de toon van de verschillende pijpen gaan variëren. Een ander gevolg van het niet rechtstreeks aan blazen is dat er alleen legato gespeeld kan worden. Accenten door volume veranderingen én rusten zijn onmogelijk. Even een paar noten spelen is moeilijk. De zak moet namelijk eerst opgeblazen worden en de druk moet bij de eerste toon meteen goed zijn. Ook stoppen is moeilijk. Wanneer er dan teveel lucht in de zak is, kan dit ‘gejengel’ geven.

Kasteel

De toeschouwers komen niet slechts om iets te horen, maar ook om visueel te worden vermaakt. Voor elke show wordt een kasteel decor meegebracht en opgebouwd: circa 40 meter breed en 15 meter hoog, met 4 etages waar de muzikanten ook daadwerkelijk op kunnen staan en muziek maken.

Bij Schotland denk je aan de doedelzak, een glooiend landschap… en een kasteel. Ook bij Music Show Scotland ontbreekt het hier niet aan. De bijna waarheidsgetrouwde nabouw van een Schots kasteel staat in het middelpunt van de show. Het gaat hier niet slechts om een doek, nee een heus decor met vier verdiepingen waar overheen gelopen kan worden. Music Show Scotland bouwde dit kasteel speciaal voor zijn show.

Het kasteel is op zijn grootst 40 meter lang en heeft een diepte van 6,5 meter. Dit kan aangepast worden aan het oppervlakte van de zaal. Het kasteel heeft een hoogte van 15 meter en is officieel gekeurd door de Duitse technische keuringsdienst. Veiligheid staat altijd voorop.

Belangrijk is dat het kasteel niet alleen solide en betrouwbaar maar ook licht en montagevriendelijk is. 12,5 ton taal en circa 12 ton hout zijn verwerkt tot dit levensgrootte kasteel. Er is geen enkele spijker benodigd om dit kasteel keer op keer in elkaar te zetten. Het kasteel is eenvoudig demontabel en wordt na de show ingepakt in speciaal daarvoor gemaakte containers.

Het bouwteam van Music Show Scotland heeft één hele dag nodig om het kasteel op te bouwen. Hier komt natuurlijk veel voorbereiding aan te pas. Music Show Scotland is altijd bezig met de verdere ontwikkeling van het kasteel, licht en geluid. Terwijl het publiek zich na de show voor het kasteel laat fotograferen samen met een piper of drum major, begint de afbouwploeg alweer aan de afbouw van het kasteel. De volgende morgen is al het materiaal ingepakt en is op zondagmorgen de zaal weer helemaal leeg.

Deelnemende bands

Music Show Scotland bestaat uit een cast met meerdere bands.

Onder de motorkap

Het Highland Valley Castle krijgt een bijkomende attractie door een mega-lichtshow en special effects. Music Show Scotland neemt tevens een eigen geluidsinstallatie mee. En hoe voorziet Music Show Scotland meer dan 200 muzikanten en medewerkers van eten en drinken?

"Music Show Scotland heeft zijn basis in Borculo (NL) waar het kasteel, de geluids- en lichtinstallatie wordt opgeslagen tussen de shows. Het kasteel is gebouwd in een daarbijhorende werkplaats wat van alle voorzieningen is voorzien. Dit maakt het mogelijk voor Music Show Scotland om zijn eigen unieke kasteel te bouwen en deze ook continue uit te breiden. Ook het licht en geluid wordt hier voorbereid en geprogammeerd voor de eerstvolgende show.

Licht

Voor elke show zijn honderden lampen, schijnwerpers, zogenaamde "Moving Heads", rook en pyrotechiek benodigd, om het juiste gevoel mee te geven.

Alles bij elkaar heeft de lichtshow een capaciteit van meer dan 350.000 watt. De meeste spots hangen hoog boven de tribune aan metaaldragers, zogenoemde "trussen". Speciaal daarvoor opgeleide hoogarbeiders (riggers) hangen de trussen met kettingen, touwen, hijsband en schakels aan bepaalde punten onder het plafond. De 26 speciale elektrische takels worden voor het omhoog en omlaag hijsen van de trussen ingezet. Gezamenlijke capaciteit 18.000 kilo. Alles tezamen wordt er 180 meter truss met lampen de hoogte in getrokken.

Audio

Met zijn capaciteit van 30.000 watt, 40 microfoons, instrumenten, in-ear-systemen, monitoren, 1500 meter kabel en 90 meter multikabel is de geluidsinstallatie compleet. Maar ook bij de thuisbasis wordt er geoefend met een volledige geluidsinstallatie.

Bij de thuisbasis staat een vaste installatie van de Highland Valley Castle Band. Deze repetitieruimte is bovendien voorzien van een eigen opnamestudio waar de CD van Music Show Scotland is opgenomen.

Na al het werk is er gelegenheid om met elkaar een drankje te drinken in de speciaal aangelegde pub in het gebouw.

Af en toe dient deze ruimte zich bovendien als basis voor een Music Show Scotland workshop waar alle pipes en drums gezamenlijk nieuwe nummers repeteren. Dit is niet alleen van belang voor de groei van de show maar ook voor de teambuilding."

Catering

"De meeste zaaleigenaren kijken hun ogen uit, want een beetje horecabedrijf is jaloers op de faciliteiten die de mobiele keuken van Music Show Scotland biedt.

Wat er zoal mee gaat voor de catering? Twee grote steamers, een grote bakplaat, een enorm elektrisch fornuis, twee kookketels waarmee we 70 liter soep per keer kunnen maken, een grote friteuse, twee dubbele diepvriezers, zo groot dat je er in kunt staan, vier enorme koelkasten, een eigen bar compleet met biertap en frisdrankautomaten, een koffie-automaat, roestvrijstalen snij- en werktafels en een eigen spoelkeuken voor de afwas.

De cijfers van de ingrediënten die benodigd zijn voor een concert zijn ook niet mis. Zo is er per concertweekeinde veertig broden, zes kilo smeerboter en vijf kilo broodbeleg benodigd voor alleen de lunches en het ontbijt. Om over de ingrediënten voor de warme maaltijd nog maar te zwijgen.

Niet te vergeten zijn echter ook de vele lekkernijen tussendoor: honderden hapjes als kaas, worst, zalm, ei, alsook chips en winegums, maar ook stukjes appel en augurken, zorgen ervoor, dat het gezamenlijke team fit genoeg is, om dit spektakel weer neer kunnen te zetten."